Yakubu Aiyegbeni sẽ được ghi nhớ như một trong những tiền đạo bị đánh giá thấp nhất trong lịch sử Ngoại Hạng Anh, với thành tích ghi bàn hai chữ số trong sáu mùa giải đỉnh cao cho bốn câu lạc bộ khác nhau. Tuy nhiên, anh cũng đi vào lịch sử bóng đá Nigeria với tư cách là cầu thủ Nigeria đắt giá nhất mọi thời đại vào thời điểm đó, sau khi Middlesbrough chiêu mộ anh vào mùa hè năm 2005 với mức phí 7,5 triệu bảng Anh. Thương vụ này diễn ra sau khi Yakubu gây ấn tượng mạnh trong hai năm rưỡi khoác áo Portsmouth.
Portsmouth ký hợp đồng mượn ‘The Yak’ vào giữa chiến dịch 2002/03 – mùa giải giúp họ thăng hạng từ Giải Hạng Nhất (nay là Championship) – từ câu lạc bộ Maccabi Haifa của Israel. Sau đó, họ đã biến bản hợp đồng mượn thành mua đứt vào mùa hè năm 2003.
| Thành tích ghi bàn của Yakubu mỗi mùa tại Ngoại Hạng Anh (theo Transfermarkt) |
|---|
| Mùa giải |
| 2003/04 |
| 2004/05 |
| 2005/06 |
| 2006/07 |
| 2007/08 |
| 2008/09 |
| 2009/10 |
| 2010/11 |
| 2011/12 |
Sau khi ghi bàn với hiệu suất “một bàn mỗi hai trận” tại Giải Hạng Nhất cũ, Yakubu đã có 28 bàn thắng trong hai mùa giải đầu tiên tại giải đấu cao nhất nước Anh.
Tiền đạo 22 tuổi khi đó đã phải đối mặt với nhiều kỳ vọng khi gia nhập Teesside, nơi anh sẽ đá cặp cùng Mark Viduka trên hàng công của một đội bóng đã giành quyền tham dự Cúp UEFA (nay là Europa League) một lần nữa sau khi kết thúc mùa giải trước ở vị trí thứ bảy. Tuy nhiên, anh đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, và khi đến lúc chia tay Middlesbrough sau vài năm gắn bó, anh còn mang về cho câu lạc bộ một khoản lợi nhuận đáng kể.
Thời gian của Yakubu tại Middlesbrough: Phong độ ổn định ở Premier League và chung kết cúp châu Âu
Yakubu ăn mừng bàn thắng trong màu áo Middlesbrough
Yakubu đã ghi ít nhất 12 bàn thắng trong hai mùa giải đầu tiên tại Ngoại Hạng Anh cùng Portsmouth, và anh tiếp tục duy trì phong độ đó trong hai mùa giải khoác áo Middlesbrough. Dù phải chịu áp lực là cầu thủ Nigeria đắt giá nhất thời bấy giờ, ‘The Yak’ đã ghi tổng cộng 19 bàn trên mọi đấu trường trong mùa giải đầu tiên của mình. Anh là nhân tố quan trọng góp phần giúp câu lạc bộ lọt vào trận chung kết Cúp UEFA (nay là Europa League) và bán kết FA Cup, nơi họ lần lượt bị đánh bại bởi Sevilla và West Ham United.
Tuy nhiên, như thường lệ đối với bất kỳ câu lạc bộ nào tiến sâu ở cả đấu trường quốc nội và châu lục, phong độ tại giải Vô địch Quốc gia bị ảnh hưởng. Boro đã không thể giành quyền tham dự bất kỳ giải đấu châu Âu nào ở mùa giải đó sau khi chỉ kết thúc ở vị trí thứ 14, mặc dù Yakubu vẫn ghi được 13 bàn tại Ngoại Hạng Anh.
Middlesbrough không cải thiện nhiều về thứ hạng ở mùa giải 2006/07, chỉ giành thêm một điểm và kết thúc ở vị trí thứ 12. Boro lọt vào tứ kết FA Cup mùa đó, nhưng bị Manchester United loại sau trận đá lại. Yakubu ghi bốn bàn trong chiến dịch cúp đó, cùng với 12 bàn anh ghi được ở giải Ngoại Hạng Anh mùa đó.
Tuy nhiên, khao khát được thi đấu tại Champions League – giải đấu anh đã ghi năm bàn trong năm trận ở chiến dịch duy nhất cùng Maccabi Haifa – đã thúc đẩy anh ra đi vào mùa hè năm đó. Điểm đến tiếp theo của anh là Everton, đội bóng đã kết thúc mùa giải 2006/07 trong top sáu và có tham vọng lọt vào top bốn.
Middlesbrough thu lợi nhuận từ Yakubu sau hai mùa giải tuyệt vời
Hình ảnh chung về bóng đá với logo Middlesbrough
Yakubu rời Middlesbrough với tư cách là cầu thủ ghi bàn nhiều thứ hai tại Ngoại Hạng Anh trong khoảng thời gian bốn mùa giải khoác áo cả Boro và Portsmouth, chỉ đứng sau Thierry Henry. Do đó, cần một mức phí đáng kể để chiêu mộ tiền đạo 24 tuổi này từ sân Riverside. Everton đã đồng ý mức phí kỷ lục câu lạc bộ thời bấy giờ là 11,25 triệu bảng Anh để có được sự phục vụ của anh.
Thật không may, Yakubu không còn cơ hội thi đấu tại Champions League trong phần còn lại của sự nghiệp, nhưng anh đã có ba mùa giải liên tiếp ở Europa League cùng Everton trước khi không còn được David Moyes trọng dụng và được cho Leicester City mượn trong nửa sau mùa giải Championship 2010/11.
Anh tiếp tục chứng minh giá trị của mình tại Ngoại Hạng Anh thêm một mùa giải nữa trong màu áo Blackburn Rovers, ghi 17 bàn thắng (thành tích cao nhất trong sự nghiệp ở giải đấu cao nhất) trước khi chuyển sang đội bóng Quảng Châu Thành (hiện đã giải thể) tại Giải Vô địch Quốc gia Trung Quốc.
Đối với Middlesbrough, việc chiêu mộ một cầu thủ từng phá kỷ lục chuyển nhượng vào thời điểm đó, sau đó bán anh đi với khoản lợi nhuận gần 4 triệu bảng Anh chỉ sau hai mùa giải là một thương vụ kinh doanh tốt. Mặc dù có thể nói họ đã không phục hồi được sau khi mất cả Yakubu và Mark Viduka trong cùng một kỳ chuyển nhượng, và phải xuống hạng hai năm sau đó.
Nhìn lại sự nghiệp của Yakubu tại sân Riverside, có thể thấy anh không chỉ là một tiền đạo hiệu quả trên sân cỏ mà còn là một khoản đầu tư sinh lời cho Middlesbrough. Sự ổn định trong ghi bàn và đóng góp vào thành công ở cúp châu Âu đã định vị anh là một trong những thương vụ chuyển nhượng đáng nhớ trong lịch sử của câu lạc bộ này tại Ngoại Hạng Anh.
